Het belang van optimale energieniveaus voor het behoud van gezondheid en het optimaliseren van productie- en reproductie aantallen
In de laatste weken voor het kalven hebben melkkoeien een grote behoefte aan energie, wat essentieel is om zichzelf en hun ontwikkelende kalf te ondersteunen. Idealiter zouden koeien hun voeropname verhogen om aan deze vraag te voldoen, maar fysiologische beperkingen staan dit proces vaak in de weg. Naarmate het kalf groter wordt, neemt de capaciteit van de pens van de koe af, waardoor ze minder voedingsstoffen kan opnemen. Als gevolg hiervan kunnen koeien in een negatieve energiebalans (NEB) terechtkomen, waarbij ze aanspraak maken op vetreserves om aan hun energiebehoeften te kunnen voldoen. Deze metabole verschuiving heeft niet alleen invloed op de voortplantingsprestaties, maar brengt ook aanzienlijke gezondheidsrisico’s met zich mee, zoals een verminderde immuniteit en een verhoogde vatbaarheid voor uiergezondheidsproblemen, maar ook een ernstige en zichtbare NEB.
De transitieperiode is bepalend voor de totale prestatie in de lactatie. Als de koe in staat is om zichzelf door deze periode heen te loodsen, zal dat resulteren in een optimale productie en reproductie. Het energieniveau is essentieel tijdens de transitie. Energie heeft namelijk een directe invloed op de algemene gezondheid van de koe en een indirect effect op haar levensduur.
Vetmobilisatie en ketonvorming
In de laatste drie weken voor het afkalven neemt de energiebehoefte van een koe toe. In de meest optimale situatie zal de koe meer eten om via het voer aan deze toenemende energiebehoefte te voldoen. Als de capaciteit van de pens echter beperkt wordt doordat het kalf steeds meer ruimte in de koe inneemt, zal dit vaak ook een negatieve invloed hebben op de voeropname van de koe. Om aan de toenemende energiebehoefte te voldoen, kan het lichaam vetbronnen gaan mobiliseren. Als een koe vet begint te verbranden, heeft ze al te maken met fysieke energiestress. De koe zal energie binnen het lichaam moeten verplaatsen en omdat onderhoud en melkproductie een hogere prioriteit hebben, zal er minder energie beschikbaar zijn voor de voortplanting. Dit zal resulteren in koeien met een lagere hormoonexpressie en lagere conceptiepercentages. Koeien die geconfronteerd worden met een sterke, te lage NEB, vertonen ook een lagere herkauwtijd (Antanaitis et al., 2024), wat op zijn beurt resulteert in een lagere energieopname.
Wanneer een koe vetbronnen begint te verbranden, begint ze ook ketonlichamen te vormen. Deze ketonlichamen hebben een negatieve invloed op de immuniteit (Hillreiner et al., 2016), omdat ze waarschijnlijk de aangeboren immuunfunctie in de melkklier aantasten door de expressie van immuuncellen te verminderen. Dit leidt tot een verhoogd risico op het ontwikkelen van uiergezondheidsproblemen. Bovendien hebben ketonlichamen ook invloed op de lever, wat een negatieve invloed heeft op de levensduur.

Negatieve energiebalans (NEB) post-partum
Na het afkalven komt elke koe op de een of andere manier in een negatieve energiebalans terecht. Terwijl je het bij de ene koe misschien niet merkt, kan een andere koe veel last hebben van dezelfde negatieve energiebalans (NEB). De ene koe kan er misschien beter mee omgaan dan de andere. Bij een NEB gaan koeien hun vetbronnen gebruiken om aan hun energiebehoefte te voldoen. Een langdurige NEB leidt tot directe en indirecte gezondheidsproblemen. Gemiddeld ontwikkelt 11% van alle melkkoeien een sterke NEB door de aanwezigheid van ketonlichamen. Nog eens 0,7% kan zelfs een NEB ontwikkelen die zo sterk is dat het resulteert in zichtbare symptomen zoals een trage koe, minder eten, gewichtsverlies, doffe vacht, koude oren, etc. (Steeneveld et al., 2020). Koeien hebben een 1,7 keer hoger risico om een dergelijke NEB te ontwikkelen in de zomer in vergelijking met de winter (Berge & Vertenten, 2014). De kosten in een geval van zichtbare NEB zijn €709 en €150 voor niet-zichtbare NEB gevallen, de kosten kunnen voornamelijk worden afgeleid uit melkverlies en reproductie.
Omdat elke koe energie nodig heeft om melk te produceren en voort te planten, en omdat de kans groot is dat ze te maken krijgt met een negatieve energiebalans, heeft AHV de Booster productlijn ontwikkeld. AHV Booster producten zijn ontwikkeld om de eetlust, voeropname en stofwisseling te stimuleren. Dit stimuleert de koe om meer mineralen en energie uit het voer te halen. Dit resulteert in een betere voorbereiding op de transitie naar en prestaties tijdens de lactatie.
Hoe kunt u AHV Booster inzetten?
Proactief gebruik van AHV Booster Tablet
Bij AHV geloven we dat de beste aanpak is om dieren proactief te ondersteunen in verschillende fasen van haar cyclus. Dit is in lijn met ons Transition and Uterine Health & Fertility Program, zoals hieronder beschreven en weergegeven in figuur 1.
Om het energietekort aan het begin van de lactatie op te vangen, kan 14 dagen voor het afkalven een Booster Tablet gegeven worden. AHV Booster Tablet bevordert een betere energiebenutting en voeropname. Door de activering van het immuunsysteem heeft de koe meer energie nodig om melk te produceren en het uier op te schonen.
Het toedienen van de Booster Tablet twee weken voor het afkalven zorgt ervoor dat de koe voldoende blijft eten tijdens een cruciale periode. Zodra de koe gekalfd heeft, en om aan die hoge energiebehoefte te voldoen, raden we aan om het Booster Tablet 7 dagen na het afkalven te herhalen om de koe in gezonde conditie te houden. Voor een optimaal resultaat raden we aan om de Booster Tablet te combineren met de Metri Tablet, StartLac Paste (of 2 StartLac Tabletten) en Aspi Tablet.

Afbeelding 1: AHV Transitie- en Baarmoedergezondheid & Vruchtbaarheid programma.
(Re)actief gebruik van AHV Booster
Voor koeien die te maken hebben met een sterke NEB, bijvoorbeeld met zichtbare symptomen, hebben we het (re)actieve Energie & Metabolisme Programma ontwikkeld. Dit programma bestaat uit twee categorieën, namelijk actief (NRG-L; latent) en reactief (NRG-A; acuut), zoals ook weergegeven in figuur 2.
Wanneer een koe te maken heeft met een sterke, zichtbare NEB die bijvoorbeeld het gevolg is van de vorming van ketonlichamen, raden we aan om AHV Booster Poeder als drench te gebruiken. Meng hiervoor 1 kilogram Booster Poeder met 20 liter lauw water en eventueel 500 ml Aspi. Deze drench bevordert de pensbuffering en -vulling. Het zorgt ook voor een onmiddellijke energieboost en hydratatie. Als drenchen geen optie is, is het ook mogelijk om twee Boosterpasta’s toe te dienen. Het is wel aan te raden om dit in overleg met uw AHV Bedrijfsadviseur te doen.

Afbeelding 2: AHV (Re)actief Energie & Stofwisselingsprogramma.
Bronnen
Antanaitis, R., Juozaitienė, V., Džermeikaitė, K., Bačėninaitė, D., Šertvytytė, G., Danyla, E., Rutkauskas, A., Viora, L., & Baumgartner, W. (2023). Change in Rumination Behavior Parameters around Calving in Cows with Subclinical Ketosis Diagnosed during 30 Days after Calving. Dieren, 13(4), 595. https://doi.org/10.3390/ani13040595
Berge, A. C., & Vertenten, G. (2014). A field study to determine the prevalence, dairy herd management systems, and fresh cow clinical conditions associated with ketosis in western European dairy herds. Tijdschrift voor Zuivelwetenschappen, 97(4), 2145-2154. https://doi.org/10.3168/jds.2013-7163
Hillreiner, M., Flinspach, C., Pfaffl, M. W., & Kliem, H. (2016). Effect of the Ketone Body Beta-Hydroxybutyrate on the Innate Defense Capability of Primary Bovine Mammary Epithelial Cells. PLOS ONE, 11(6), e0157774. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0157774
Steeneveld, W., Amuta, P., van Soest, F. J. S., Jorritsma, R., & Hogeveen, H. (2020). Estimating the combined costs of clinical and subclinical ketosis in dairy cows. PLOS ONE, 15(4), e0230448. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0230448
Proactieve ondersteuning rondom energie & stofwisseling
Hieronder tonen wij het protocol dat wij adviseren voor optimale energie & stofwisseling. Door op de foto te klikken krijgt u meer informatie te zien over het product. Echter adviseren wij de producten altijd in een programma te gebruiken voor een optimaal resultaat.
Een vraag voor een AHV-Specialist?
Wilt u bezocht worden door een AHV-Specialist om samen de gezondheid op uw melkveebedrijf te bespreken? Onze AHV Specialist komt graag bij u langs om samen de gezondheid van uw koeien te beoordelen en met een passend koespecifiek advies te komen.
Benelux – Contact Opnemen Adviseur kort
"*" geeft vereiste velden aan