“Je kunt beter investeren in diergezondheid dan brandjes blussen”

Het melkveebedrijf van maatschap Van der Avoird groeide in drie jaar tijd hard. In 2019 telde het bedrijf zo’n honderd melkkoeien. Tegenwoordig gaan er 220 door de melkstal van het bedrijf in Delfstrahuizen. Naast melkvee heeft het bedrijf een kleinschalige loonwerktak en een kinderopvang. Genoeg werk dus en dan moet het lekker lopen. Een goede diergezondheid is hiervoor essentieel.

Tekst en beeld: Gerben Hofman (redacteur Vakblad Melkveebedrijf)

“Als je zo snel groter wordt, moet je hard schakelen”, vertelt Marcel van der Avoird. Hij startte het melkveebedrijf in 2019 op. Tegenwoordig laat hij de dagelijkse leiding zoveel mogelijk over aan zijn zoon Eric. Dochter Sanne zit nog op school, maar helpt ook dagelijks mee. Zij regelt alles omtrent de dieradministratie en de kalveropfok. Dit is bij haar in goede handen, vindt Marcel. “In de opfok wordt de basis gelegd voor een goede melkkoe. Over een paar maanden komen de eerste dieren die Sanne heeft opgefokt aan de melk. Ik ben heel benieuwd hoe die het gaan doen. Ik heb er alle vertrouwen in.”

Van jongveeopfok naar melkvee

Van der Avoird startte jaren geleden met jongveeopfok voor andere melkveehouders. Op het hoogtepunt had hij zo’n duizend stuks jongvee in de opfok. Drie jaar geleden schakelde hij over op melkvee. Op 1 januari 2019 had hij honderd koeien aan de melk. Na overname van land en veestapels van twee andere bedrijven telt het melkveebedrijf nu in totaal 255 melkkoeien, waarvan er 220 aan de melk zijn. Deze produceren jaarlijks gemiddeld 9.200 kilogram melk met 4,29 procent vet en 3,57 procent eiwit. Om de groeiende melkveestapel te kunnen huisvesten, werd de bestaande stal een stuk verlengd en samengevoegd met de naastgelegen jongveestal. Voor het eigen jongvee wordt nu op een andere locatie een stal gehuurd. Het bedrijf heeft één vaste medewerker in dienst. Hij wordt zowel ingezet voor het melkveebedrijf als voor het loonwerk.

De loonwerktak is ontstaan in de tijd dat het bedrijf van Van der Avoird een groeispurt maakte. Voor het bewerken van de in totaal 148 hectare werden de nodige tractoren en machines aangeschaft. De Friese melkveehouder besloot deze ook voor loonwerk in te zetten. “Dit voor meer rentabiliteit van het machinepark. En ook voor meer afwisseling in het werk”, vertelt Van der Avoird, die zelf ook graag op de trekker stapt om bij andere veehouders of opdrachtgevers aan de slag te gaan. Naast melkvee en loonwerk heeft het bedrijf een andere opvallende tak: een kinderopvang, gerund door de zus en de vrouw van Van der Avoird. Zelf houdt hij zich met de kinderopvang niet bezig, maar hij vindt het wel heel leuk. “Ik houd wel van een beetje reuring.”

Celgetal onder controle krijgen

Met een groeiend bedrijf met diverse activiteiten moet het in de stal wel lekker lopen. Een goede diergezondheid is dan ook essentieel en daar is Van der Avoird scherp op. Uitdagingen wil hij zoveel mogelijk voorkomen en, als ze er toch zijn, direct aanpakken. Het bedrijf kreeg vorig jaar te maken met een plotselinge stijging van het celgetal.

“We hebben toen direct maatregelen genomen. We hebben de melkmachine laten doormeten en de tepelvoeringen vervangen. Aan het voer hebben we een mycotoxinebinder toegevoegd. We zijn meer gaan letten op de boxhygiëne en gebruiken een ontsmettingsmiddel in de boxen. Probleemkoeien hebben we behandeld met reguliere middelen. Van koeien waarbij dat niet voldoende aansloeg, hebben we afscheid genomen. Wat dat betreft zijn wij een beetje no-nonsens. Dieren met grote uitdagingen kregen destijds bij ons een enkeltje wintersport.” De maatregelen wierpen hun vruchten af.

Het celgetal zakte weer onder de kritische waarde. Toch bleef de melkveehouder zoeken naar manieren om de diergezondheid op een hoger plan te krijgen en te houden. In die periode kwam Erik de Groot van Animal Health Vision (AHV) langs. Van der Avoird had al wel ervaring met AHV, maar was nog niet overtuigd van de meerwaarde van de begeleiding en producten van het bedrijf. AHV-Specialist Erik wist dit de melkveehouder echter heel goed uit te leggen. Samen keken ze de MPR-resultaten van het bedrijf door en besloten de jongere, kansrijke koeien aan te pakken met een AHV Extra Tablet in combinatie met de AHV Aspi. De langdurige gevallen lieten ze links liggen. Met het resultaat is Van der Avoird heel tevreden.

“Het celgetal zijn wij nu zeer tevreden over. Bij de vaarzen blijft het onder de 150 en bij de oudere koeien onder de 250. We hebben voor de uiergezondheid al een hele tijd geen reguliere middelen meer hoeven te gebruiken. Alleen bij droogzetten gebruiken we het.”

Vruchtbaarheidsuitdagingen aanpakken

Uiergezondheid is niet het enige waarbij de producten van AHV op het Friese bedrijf meerwaarde bieden. Rond het afkalven zet Van der Avoird de AHV Metri Tablet en de AHV Startlac Paste in. “Zo komt de nageboorte er beter af en schonen de koeien sneller op. Je kunt zien dat de koeien sneller aansterken na afkalven. De koe kan daardoor meer energie steken in melkproductie. De eerste zestig dagen scheelt dat vier liter melk.”

Ook bij de kalveren bieden de AHV-producten en -begeleiding uitkomst. Van der Avoird merkte dat de kalveren op veertien dagen leeftijd vaak last kregen van luchtweg uitdagingen. Reden om extra aandacht te besteden aan de opfok. “We kopen nu regelmatig nieuwe hokjes erbij. Deze staan op wielen, waardoor we ze gemakkelijk uit de rij kunnen halen en schoon kunnen spuiten. Als een hokje in de rij staat tussen hokjes met kalveren er nog in, dan doe je dat veel minder makkelijk. Bovendien kunnen we de hokjes nu meer tijd geven om te drogen, doordat we er meer hebben.”

Betere gezondheid van kalveren

Naast een verbeterde huisvesting dragen ook de producten van AHV bij aan een betere gezondheid van de kalveren. “Ik geef de kalveren tot veertien dagen AHV Calf Start en AHV Respi door de melk”, vertelt Sanne hierover. Zo heb ik een goede balans gevonden. Ik zag dat kalveren vaak na een kleine week een dipje kregen. Met het poeder is dit dipje veel kleiner dan voorheen.” De melkveehouder ziet het resultaat van de inspanningen terug in de cijfers.

“Voorheen lag onze kalversterfte op tien à elf procent. Nu zitten we op twee procent. Daarnaast zal de betere gezondheid in de opfok zich uitbetalen in betere melkkoeien”, verwacht hij. De volgende stap die Van der Avoird wil zetten is optimalisatie van de klauwgezondheid. Die moet op het bedrijf tiptop in orde zijn, zeker omdat de koeien niet naar buiten gaan. “De laatste tijd zagen we wat meer klauwuitdagingen. Hier hebben we direct op geanticipeerd met een wekelijks voetenbad en door heftige gevallen direct te bekappen. Daar blijven we bovenop zitten. Daarnaast ben ik benieuwd of een bolus hier iets in kan betekenen. Gezien de ervaringen heb ik daar alle vertrouwen in.”

Klik met AHV-Specialist

De melkveehouder is blij dat hij op de support van AHV kan rekenen. “Het is belangrijk dat je een klik hebt met de specialist. En dat heb ik. Daarbij vind ik het ook fijn dat hij altijd voor mij klaar staat. Zo zaten we op een avond met een uiergezondheid uitdaging, terwijl het poeder op was. Ik appte Erik en de volgende ochtend stond er een emmertje boosterpoeder, zodat we door konden.” Van der Avoirds zoon Eric was in eerste instantie niet overtuigd van de meerwaarde van AHV. Totdat er een koe met een verminderde uiergezondheid snel opknapte met de inzet van de AHV Quick Tablet, AHV Extra Tablet en AHV Aspi. “Toen was hij om. Dat kwam hij me speciaal vertellen”, vertelt AHV-Specialist Erik.

Gezond blijven draaien

Na de snelle groei van de afgelopen jaren is de maatschap Van der Avoird de komende jaren niet van plan om stil te zitten. Zo is het de bedoeling de daken van de twee aan elkaar gekoppelde stallen te vervangen door één groot dak, zodat er en één geheel ontstaat. Ook liggen er plannen voor een nieuwe jongveestal en oriënteren de veehouders zich op een nieuwe melkstal of melkrobots. “Maar het voornaamste is dat we gezond blijven draaien. We werken hard en we willen er ook graag een goede boterham aan verdienen”, besluit Van der Avoird.